Recensie Arnhems Historisch Tijdschrift, december 2021
door: Ingrid D. Jacobs
Edwim Peters, Bult, Bosrand & Bovenleiding – Arnhem in houtsneden 2005- 2020, Arnhem: De Veluwse Primitieven 2021, 44 blz., € 13,95
Edwim Peters beeldt al bijna 25 jaar iconische gebouwen in Arnhem af, op zijn unieke manier: in houtsneden. Het is alsof de panden voor zijn guts zijn gebouwd. Het perspectief en de lijnen ‘kloppen’, van de vensters van de Brusselse huizen in het Spijkerkwartier (2017), van de oude Rijnbrug (2016-2017), de Eusebiustoren in de steigers (2017), van het oude stadion (2005), het oude Musis met de nieuwe Parkzaal (2017), en natuurlijk altijd weer de bovenleidingen van de trolleys – Arnhemser kan immers niet! Ook de recente architectuur van Rozet (2014), het station van Ben van Berkel (2016) of de gashouders in het Kadekwartier (2015) past in Peters’ wereld. In zijn nieuwe publicatie Bult, Bosrand & Bovenleiding staan ze allemaal.
Het is op het eerste gezicht leuk en verrassend dat hij van Brasserie de Boerderij (2016) in park Sonsbeek niet de boerderij afbeeldt, maar de strakke en moderne aanbouw. Daar is een reden voor: de Brasserie was genomineerd voor de Heuvelinkprijs, de tweejaarlijkse Arnhemse prijs voor de beste nieuwbouw. Peters maakte de prent in opdracht, net zoals hij werkt(e) voor Prodesse Conamur en voor de Dienst Volkshuisvesting.
Mijn favoriete prent is de Apeldoornseweg (2013): de brug met de twee wachthuisjes, het ene wit, het andere zwart. Als kind al fascineerden ze me wanneer we over de brug reden. Er heeft zich heel wat afgespeeld in en random die huisjes, en dat weet Edwim vast en zeker.
Behalve de onderwerpkeuze is de belettering bijzonder en onverwacht. De passende en fraaie letter heeft Edwim zelf ontwikkeld. Ik moest aan de jazz-gedichten van Paul van Ostayen, in diens bundel Music-hall denken. En wanneer ik er dichter bij huis op los associeer – want daar nodigt dit werk toe uit – denk ik aan twee Arnhemse kunstenaars, die beide lesgaven aan het Arnhemse Kunstoefening (voorloper van ArtEZ). Misschien zijn ze wat vergeten: Ap Sok (1917-2004) en Enno Brokke (1919-2007), maar zeker de moeite waard voor een hernieuwde kennismaking – of een expositie. samen met het werk van Edwim Peters?
Ap Sok was graficus en vooral bekend door zijn etsen en kakemono ’s (Japanse houtsneden). Hij woonde en werkte in de jaren vijftig in Arnhem en beïnvloedde beeldend kunstenaar Enno Brokke. Beide kunstenaars kozen niet het ‘monumentale’ Arnhem tot onderwerp. Brokke thema’s waren landschap en dieren (ook in lino- en houtsneden) en Sok maakte abstracte landschappen, maar zijn lijngebruik in elektriciteitsmasten, deltawerken en bruggen is zeer verwant aan dat van Peters. Vergelijk de bovenleidingen van de Arnhemse trolleys van Peters maar eens met de bruggen of hoogspanningsleidingen van Sok!
Waarom is dit boekje er gekomen? De Veluwse Primitieven drukte een overzicht van het werk van Edwim Peters uit de periode 2005-2020 en van ‘de architecturale hoogstandjes’ . uit Arnhem. In het boekje geven foto’s uit zijn atelier een blik in het intiem cinerama – vrij naar Johnny van Doorn – van de Arnhemse beeldend kunstenaar. Het begint met een ‘voorwoord’ door Berry Kessels. De oud-redactiechef van De Gelderlander beschrijft de werkwijze van Edwim Peters, als ‘n heerlijk ritme van zwart en wit’ [… ] ‘eerst tekenen en overbrengen op het hout, uitsnijden en dan afdrukken op zijn eigen pers’. En vervolgens hangen de afdrukken aan een wasrekje tussen broekklemmen te drogen in het atelier van de kunstenaar aan de Van Oldenbarneveldtstraat.
Niet alleen op papier warden ze gedrukt, ook op de T-shirts van Okimono Arnhem. Ik vraag me af of de Peters-prenten op Arnhemse buiken net zo goed uitkomen? Vast wel. Helemaal terecht won kunstenaar en vakman Edwim Peters de Prodesseprijs 2021, de prijs waarvoor hij zelf jaarlijks een houtsnede beschikbaar stelde. Om niet zijn eigen werk te krijgen, ontving hij ditmaal op 17 oktober 2021 een zeefdruk (zonder titel) van Bert van Ommen.
Wie van Arnhem houdt , raad ik aan: geniet van het werk van Edwim Peters, in origineel, op een T-shirt of in Bult, Bosrand & Bovenleiding.
Ingrid D. Jacobs